آفت‌ها زخم‌های کوچک و دردناکی هستند که در داخل دهان و روی بافت‌های نرم ظاهر می‌شوند. این زخم های نسبتا سطحی را می توان روی یا زیر زبان، داخل گونه یا لب، در پایه لثه یا روی کام نرم مشاهده کرد. این زخم های دهان می توانند به صورت خود به خود یا گروهی ظاهر شوند و عود کنند. آنچه در ادامه خواهید خواند علت اصلی آفت دهان است.
با انواع آفت دهان آشنا شوید!
به طور کلی این آسیب ها به دو دسته تقسیم می شوند: زخم های ساده: این زخم ها می توانند 3 تا 4 بار در سال ظاهر شوند. این دسته از آفات افراد بین 10 تا 20 سال را درگیر می کند و حدود 1 هفته طول می کشد تا بهبود یابد.
زخم های پیچیده: زخم های پیچیده کمتر شایع هستند و شکل آنها بزرگتر و دردناک تر است. آنها می توانند تا 1 ماه دوام داشته باشند و پس از ترمیم زخم ها باقی می مانند. زخم های پیچیده اغلب به دلیل یک بیماری زمینه ای مانند ضعف سیستم ایمنی، بیماری کرون یا کمبود ویتامین هستند.
علت آفت دهان چیست؟
علت اصلی آفت دهان معمولاً التهاب و التهابات درون دهان است. این التهابات ممکن است به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شوند، از جمله:
1. عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی: برخی از عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی می‌توانند باعث التهاب و آفت دهان شوند. برخی از مثال‌های رایج عفونت‌های دهانی شامل عفونت‌های قارچی دهان، زخم‌های سرد و زخم‌های آفتی هستند.
2. ترمیم‌های دهانی نامناسب: ترمیم‌های دهانی نامناسب می‌توانند به دنبال عمل جراحی دهان، برقراری تماس نامناسب با بافت‌های داخل دهان یا استفاده از مواد ترمیمی ناسازگار با بافت‌های دهانی باشند. این موارد می‌توانند منجر به التهاب و آفت دهان شوند.
3. آسیب مکانیکی: آسیب مکانیکی ممکن است به دلیل ترک‌ها، زخم‌ها، خراش‌ها یا برخورد قوی با اشیاء سخت در دهان ایجاد شود. این آسیب‌ها می‌توانند منجر به التهاب و آفت دهانی شوند.
4. بیماری‌های سیستمیک: برخی بیماری‌های سیستمیک می‌توانند باعث آفت دهان شوند. به عنوان مثال، برخی از بیماری‌های ایمنی نظامی مانند بیماری لوپوس، آفت دهان را تحریک می‌کنند.
5. عوامل محیطی: مصرف مواد مخدر، سیگار، مصرف الکل و تنباکو، تغذیه نامناسب و نقصان ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌توانند به ایجاد التهاب و آفت دهانی کمک کنند.
در برخی موارد، علت دقیق آفت دهان مشخص نیست و ممکن است به عوامل متعدد و متنوعی برگردد. برای تشخیص دقیق و درمان آفت دهان، معمولاً توصیه می‌شود به یک دندانپزشک مراجعه کنید تا علت اصلی را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز کند.
علائم آفت دهان چیست؟
ظهور این زخم ها در ۲-۱ روز اول با درد و سوزش همراه است. زخم شبیه سوختگی و تاول است اما نباید آن را با تاول اشتباه گرفت. درد ناشی از آفت شدیدتر می شود و ممکن است 4 تا 7 روز پس از آن همچنان وجود داشته باشد. این زخم ها تقریباً همیشه در بافت نرم مانند داخل لب یا گونه، روی زبان، کف دهان، کام نرم یا گلو ایجاد می شوند. ضایعات به صورت لکه های کم عمق، گرد یا بیضی شکل با مرکز زرد مایل به خاکستری و حاشیه قرمز ظاهر می شوند. معمولا ضایعات کوچک و کمتر از 1 سانتی متر قطر دارند و اغلب در گروه های دو یا سه نفری ظاهر می شوند. آنها معمولاً در عرض 10 روز خود به خود از بین می روند و هیچ جای زخمی باقی نمی گذارند. و البته زخم های بزرگتر با قطر بیش از 3 سانتی متر نادر هستند. این زخم‌های بزرگتر شکل نامنظم دارند، ممکن است هفته‌ها طول بکشد تا بهبود پیدا کنند و اغلب جای زخم‌ها باقی می‌مانند.
تب و تورم غدد لنفاوی گردن ممکن است در افرادی که زخم های دهانی شدید دارند طبیعی باشد.
درمان آفت دهان چیست؟
درمان آفت دهان عمدتاً بستگی به نوع و شدت آفت دهان دارد. در ادامه، چند روش درمانی رایج برای آفت دهان را بررسی می‌کنیم:
1. داروها: برخی داروها می‌توانند در درمان آفت دهان موثر باشند. برخی از داروهای استفاده شده شامل ضد التهاب‌ها، ضد قارچ‌ها، ضد ویروس‌ها و ضد عفونت‌های باکتریایی می‌شوند. این داروها معمولاً به صورت محلول‌ها، ژل‌ها، آمپول‌ها یا قرص‌ها تجویز می‌شوند. میزان و نوع داروی مورد استفاده بستگی به نوع التهاب و تشخیص پزشک دارد.
2. آب‌گرم و آب نمک: آب گرم و آب نمک (آب آشامیدنی نمک) می‌تواند برای شستشوی دهان و آب‌کشی محل آفت مفید باشد. آب گرم کمک به تسکین التهاب و درد می‌کند و آب نمک می‌تواند به عنوان ضد عفونی‌کننده عمل کند.
3. مراقبت دهانی: رعایت بهداشت دهان و مراقبت منظم از دهان و دندانها می‌تواند در درمان آفت دهان کمک کند. این شامل مسواک زدن دو بار در روز با مسواک نرم، استفاده از نخ دندان، استفاده از محلول آنتی‌باکتریال دهانشویه و رعایت تغذیه سالم است. از مصرف غذا و نوشیدنی‌های گرم، تند و اسیدی بهتر است خودداری کنید.
4. محلول‌های آفتاب زدایی: برخی محلول‌های آفتاب زدایی می‌توانند در درمان آفت دهان موثر باشند. این محلول‌ها معمولاً شامل مواد ضد التهابی و ضد قارچی هستند که به تسکین التهابات و التهابات دهانی کمک می‌کنند.
5. درمانهای خانگی: برخی از درمانهای خانگی نیز ممکن است در کاهش التهاب آفت دهانی موثر باشند. این شامل استفاده از آب لیمو، عصاره آلوئه ورا، عسل، چای سبز و عرقیات گیاهی مانند عرق نعناع و عرق زنجبیل است. با این حال، قبل از استفاده از هر درمان خانگی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
مهم است که به مشاوره و دست مشورت با پزشک خود راه یابید تا تشخیص درست را دریافت کنید و درمان مناسب را به شما تجویز کند. همچنین، رعایت بهداشت دهان و دندان و انجام به موقع مراجعات دوره‌ای به دندانپزشک نیز برای پیشگیری از آفت دهان و حفظ سلامت دهان و دندانها بسیار مهم است.
