خشکی دهان

همه ما برای مرطوب کردن و تمیز کردن دهان و هضم غذا به ترشح بزاق کافی نیاز داریم. بزاق همچنین با کنترل باکتری‌ها و قارچ‌ها در دهان از عفونت جلوگیری می‌کند. وقتی بزاق کافی تولید نمی‌شود، دهان شما خشک می‌شود. خوشبختانه، روش های درمانی مختلفی می‌توانند به درمان خشکی دهان کمک کنند.

چه عواملی باعث خشکی دهان می‌شود؟

عوارض جانبی برخی داروها: خشکی دهان یک عارضه جانبی رایج بسیاری از داروهای تجویزی و بدون نسخه و آرام بخش‌ها است.

1. افسردگی
2. اضطراب
3. درد
4. آلرژی و سرماخوردگی (آنتی‌هیستامین‌ها و ضد احتقان‌ها)
5. چاقی
6. آکنه
7. صرع
8. فشار خون بالا
9. اسهال
10. تهوع
11. اختلالات روان پریشی
12. بی اختیاری ادرار
13. آسم
14. بیماری پارکینسون

عوارض جانبی برخی بیماری‌ها و عفونت‌ها. خشکی دهان می‌تواند یکی از عوارض جانبی بیماری‌ها از جمله:

1. سندرم شوگرن
2. HIV/AIDS
3. بیماری آلزایمر
4. دیابت
5. کم خونی
6. فیبروز کیستیک
7. آرتریت روماتوئید
8. فشار خون بالا
9. بیماری پارکینسون
10. سکته مغزی
11. اوریون
12. عوارض جانبی برخی درمان‌های پزشکی با آسیب به غدد بزاقی می‌تواند میزان تولید بزاق را کاهش دهد. به‌عنوان‌مثال، آسیب می‌تواند ناشی از تشعشعات به سروگردن، و درمان‌های شیمی درمانی برای سرطان باشد.
13. آسیب عصبی خشکی دهان می‌تواند نتیجه آسیب عصبی ناحیه سر و گردن در اثر جراحت یا جراحی باشد.
14. کم آبی بدن شرایطی که منجر به کم آبی بدن می‌شود، مانند تب، تعریق بیش از حد، استفراغ، اسهال، از دست دادن خون و سوختگی می‌تواند باعث خشکی دهان شود.
15. برداشتن غدد بزاقی با جراحی.
16. شیوه زندگی. سیگار کشیدن یا قلیان می‌تواند بر میزان ترشح بزاق شما تأثیر بگذارد و خشکی دهان را تشدید کند. تنفس زیاد با دهان باز نیز می‌تواند به این مشکل کمک کند.

علائم خشکی دهان چیست؟

1. احساس چسبندگی و خشکی در دهان
2. تشنگی مکرر
3. زخم دهان؛ زخم یا شکاف پوست در گوشه‌های دهان؛ لب‌های ترک خورده
4. احساس خشکی در گلو
5. احساس سوزش در دهان و به خصوص روی زبان
6. یک زبان خشک و قرمز
7. مشکلات صحبت کردن یا مشکل در چشایی، جویدن و بلعیدن
8. گرفتگی صدا، خشکی مجرای بینی، گلودرد
9. بوی بد دهان

چرا خشکی دهان مشکل ساز است؟

خشکی دهان علاوه بر ایجاد علائم ذکر شده در بالا، خطر ابتلا به ژنژیویت (بیماری لثه)، پوسیدگی دندان و عفونت‌های دهان مانند برفک را نیز افزایش می‌دهد. خشکی دهان همچنین می‌تواند استفاده از دندان مصنوعی را سخت کند.

خشکی دهان چگونه درمان می‌شود؟

درمان خشکی دهان بستگی به عامل ایجاد مشکل دارد. به طور کلی، درمان بر دو حوزه تمرکز دارد:

1. سایر شرایط پزشکی
2. جلوگیری از پوسیدگی دندان

علل خشکی دهان

اگر فکر می‌کنید خشکی دهان شما ناشی از داروهای خاصی است که مصرف می‌کنید. با پزشک خود صحبت کنید. پزشک ممکن است دوز مصرفی شما را تنظیم کند یا داروی شما را تغییر دهد که باعث خشکی دهان نشود.

اما اگر وضعیت پزشکی که باعث خشکی دهان می‌شود قابل تغییر نباشد. برای مثال، اگر غده بزاقی آسیب دیده باشد یا در نتیجه خود بیماری باشد. مانند مواردی مثل سندرم شوگرن، بیماری آلزایمر و سکته مغزی درمان روی راه‌هایی برای افزایش جریان بزاق تمرکز خواهد کرد.

جلوگیری از پوسیدگی دندان به دلیل خشکی دهان

بزاق نه تنها به هضم غذا کمک می‌کند و جویدن و قورت دادن را برای شما ممکن می‌کند. همچنین یک پاک کننده طبیعی دهان است. بدون بزاق، خطر ابتلا به پوسیدگی دندان و بیماری لثه بیشتر است. اگر دهان خشکی دارید، برای مبارزه با پوسیدگی دندان و بیماری لثه، باید در رعایت عادات بهداشتی دهان و دندان که عبارت‌اند از:

1. حداقل دو بار در روز (اما ترجیحاً بیشتر)، بعد از هر وعده غذایی و قبل از خواب مسواک بزنید.
2. هر روز نخ دندان بکشید.
3. استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید
4. حداقل دو بار در سال برای معاینه و تمیز کردن دندانپزشک خود مراجعه کنید. دندانپزشک شما ممکن است یک شستشوی روزانه فلوراید یا ژل فلوراید را برای حفظ سلامت دندان‌های شما توصیه کند.

بزاق دهان و خشکی دهان

اگر خشکی دهان دارید، پزشک ممکن است برای افزایش رطوبت دهان یک ژل شستشوی دهان تجویز کند. شما می‌توانید این محصولات را بدون نسخه به صورت دهان شویه یا اسپری تهیه کنید و خمیر دندان، دهان‌شویه و ژل‌های مرطوب کننده مناسب خشکی دهان وجود دارد. از دندانپزشک یا پزشک خود در مورد آنها سؤال کنید. اگر این محصولات کمکی نکرد. ممکن است دارویی به نام سالاژن را تجویز کنند که تولید بزاق را تقویت می‌کند.

یکی دیگر از داروهای تجویزی، Evoxac  است. این دارو برای درمان خشکی دهان در افراد مبتلا به سندرم شوگرن (یک بیماری خود ایمنی مرتبط با خشکی چشم، خشکی دهان، پوست خشک و درد عضلانی) مورد تأیید FDA است . در نهایت، درمان‌های زیاد و جدیدی در حال مطالعه هستند. دانشمندان در حال کار بر روی روش‌هایی برای ترمیم غدد بزاقی آسیب دیده هستند و در حال توسعه یک غده بزاقی مصنوعی هستند که می‌تواند در بدن کاشته شود.

درمان خانگی خشکی دهان

1. آب‌نبات‌های بدون قند یا آدامس‌های بدون قند، به ویژه آدامس‌هایی که زایلیتول دارند، بمکید. سعی کنید از مواد اسیدی مانند لیمو اجتناب کنید. چیپس‌های یخ یا یخ‌های بدون قند را بمکید. هرگز یخ نجوید، زیرا می‌تواند به دندان‌های شما آسیب برساند. این اقدامات مکیدن و جویدن به تحریک جریان بزاق کمک می‌کند. اما همچنین به خاطر داشته باشید که حتی اگر آنها قند ندارند. آب‌نبات‌ها، یخ‌ها و آدامس‌ها ممکن است مینای دندان شما را نرم کنند. برای کاهش خطر پوسیدگی و سایش دندان، از آنها فقط در حد اعتدال استفاده کنید.
2. مقدار زیادی آب بنوشید تا به مرطوب نگه داشتن دهان کمک کند. در طول روز آب همراه خود داشته باشید. شب‌ها آب را کنار تخت خود نگه دارید.
3. با یک خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. از مایع شستشوی فلوراید استفاده کنید و به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید. از دهان‌شویه‌های حاوی الکل یا پراکسید خودداری کنید. این مواد باعث خشکی بیشتر دهان شما می‌شوند.
4. تا حد امکان از طریق بینی نفس بکشید.
5. از بخارساز اتاق برای افزایش رطوبت هوای اتاق خواب استفاده کنید.
6. از یک جایگزین بزاق مصنوعی بدون نسخه استفاده کنید.
7. غذاها را با آبگوشت، سوپ، سس، سس، خامه و کره یا مارگارین مرطوب کنید. غذاهای نرم و مرطوب که خنک یا در دمای اتاق هستند بخورید.
8. از غذاهای شور، غذاهای خشک (مانند کراکر، نان تست، کلوچه، نان خشک، گوشت خشک/مرغ/ ماهی، میوه‌های خشک و موز) و غذاها و نوشیدنی‌های حاوی قند بالا اجتناب کنید.
9. از نوشیدنی‌های حاوی الکل یا کافئین (مانند قهوه، چای، مقداری کولا و نوشیدنی‌های حاوی شکلات) خودداری کنید. الکل با تحریک تکرر ادرار از دست دادن آب را افزایش می‌دهد. الکل و کافئین نیز باعث خشکی دهان می‌شود. همچنین از نوشیدنی‌های اسیدی مانند آب میوه (پرتقال، سیب، انگور، گریپ‌فروت) و آب گوجه فرنگی خودداری کنید.

کاهش تحریکات مرتبط با خشکی دهان

1. غذاهای تند یا شور را محدود کنید، زیرا ممکن است باعث ایجاد درد در دهان خشک شود.
2. سیگار را ترک کنید.
3. از یک مرطوب کننده برای لب‌های خود استفاده کنید.
4. از مسواک نرم بر روی دندان‌ها و لثه‌های خود استفاده کنید. قبل و بعد از غذا دهان خود را با آب معمولی یا یک دهان‌شویه ملایم بشویید (8 اونس آب، ½ قاشق چای خوری نمک و ½ قاشق چای خوری جوش شیرین).

خشکی دهان به خودی خود یک بیماری جدی پزشکی نیست. با این حال، گاهی اوقات این نشانه یک بیماری زمینه‌ای دیگر است که نیاز به درمان دارد. همچنین می‌تواند منجر به عوارضی مانند پوسیدگی دندان و زخم‌های دهان شود.

خشکی دهان می‌تواند یک مشکل آزاردهنده باشد. با این حال، بسیاری از اوقات، مزایای استفاده از دارو بر خطرات و ناراحتی ناشی از خشکی دهان بیشتر است. نوشیدن آب زیاد یا جویدن آدامس بدون قند ممکن است به تسکین علائم شما کمک کند. جایگزین‌های بزاق، مانند آن‌هایی که در دهان خود اسپری می‌کنید نیز ممکن است مؤثر باشند. در این مقاله در مورد خشکی دهان مفصلاً صحبت کردیم و توصیه‌های جناب دکتر صالحی را برای شما بسیار کامل و جامع توضیح دادیم و امیدواریم پاسخ تمام سؤالات خود را گرفته باشید.

چگونه خشکی دهان در طول درمان سرطان سینه باعث مشکلات دهان و دندان می شود؟

اگر مبتلا به سرطان هستید و قصد دارید تحت درمان قرار بگیرید. احتمالاً چیزهای زیادی در ذهن خود دارید. شاید یکی از آن‌ها مسائل مربوط به مراقبت از دهان شما باشد. درک اینکه شیمی درمانی و پرتودرمانی چگونه بر دهان شما تأثیر می‌گذارد. برای سلامت دهان و دندان شما در طول درمان و پس از درمان بسیار مهم است. اما آنها می‌توانند با عوارضی مانند خشکی دهان نیز همراه باشند.

همه افراد در طول درمان سرطان سینه دچار علائم خشکی دهان نمی‌شوند. اما ممکن است به عنوان یک عارضه جانبی در طول شیمی درمانی برایشان رخ دهد. خشکی دهان در طول شیمی درمانی ممکن است ابتلا به عفونت‌های دهانی را افزایش دهد. بنابراین ضروری است تمام تلاش خود را برای حفظ بهداشت دهان در طول درمان سرطان انجام دهید. خشکی دهان در طول درمان سرطان سینه مسئله‌ای است که خیلی‌ها از آن رنج می‌برند.